Είναι γεγονός πως τα τελευταία χρόνια στην Καστοριά, έχει ξεκινήσει η κουβέντα για τη μετατροπή της πόλης μας σε τουριστικό brand και μάλιστα με τη μορφή του προορισμού 365 ημερών. Είναι επίσης κοινό μυστικό, ότι η κουβέντα αυτή ξεκίνησε από τη στιγμή που ο κλάδος της γούνας άρχισε να καταγράφει το ένα μετά το άλλο τα αρνητικά ρεκόρ του κύκλου εργασιών της.
Η ιδέα της μετατροπής της Καστοριάς σε κορυφαίο τουριστικό προορισμό είναι δελεαστικός. Μάλιστα, η ταυτόχρονη υπέρμετρη αισιοδοξία που μεταφέρεται σε όλους μας από τα χείλη των ιθυνόντων, δημιούργησε και ίσως ακόμα δημιουργεί μια προσδοκία ότι ο τουρισμός μπορεί να υποκαταστήσει το χαμένο εισόδημα από τη γουνοποιία.
Απέναντι, όμως, στα όμορφα λόγια και τους διθυράμβους υπάρχει η πραγματικότητα.
Η Καστοριά έχει σήμερα περίπου 2300 κλίνες σε ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια και περίπου 200 μονάδες τύπου Airbnb. Αλήθεια πρώτη, οι συνολικές κλίνες σήμερα είναι λιγότερες από ότι 10 χρόνια πριν. Αρχικά η οικονομική κρίση και μετέπειτα η υγειονομική, οδήγησαν αρκετές τουριστικές δομές στο να βάλουν λουκέτο. Βλέπετε με όμορφα λόγια δεν πληρώνονται οι λογαριασμοί και οι υποχρεώσεις, ούτε ο μύθος του κορυφαίου τουριστικού προορισμού είναι ικανός για να κρατήσει μια επιχείρηση ανοιχτή.
Ας δούμε την επόμενη αλήθεια απέναντι στο μύθο. Ο μύθος λέει ότι οι ξενοδοχειακές μονάδες στην Καστοριά έχουν ιδιαιτέρως υψηλά ποσοστά πληρότητας. Η αλήθεια είναι ότι σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία και την έκθεση του ΙΝΣΕΤΕ, το 20ήμερο των εορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς τα καταλύματα έχουν πληρότητα που φτάνει το 85% με μέση διάρκεια παραμονής τις 3 με 4 ημέρες. Κορυφαίο τουριστικό προορισμό δεν σε κάνει ένα εορταστικό εικοσαήμερο και κάποια καλά Σαββατοκύριακα, γιατί τα επίσημα νούμερα λένε ότι η ετήσια πληρότητα περιορίζεται στο 15% και οι διανυκτερεύσεις στις μόλις 2.
Αλήθεια τρίτη απέναντι στο μύθο του κορυφαίου τουριστικού προορισμού. Ούτε στο ελάχιστο ή μάλλον μόνο στο ελάχιστο ο ετήσιος κύκλος εργασιών από τον τουρισμό πλησιάζει αυτόν της γούνας. Η γούνα ακόμα και στη φάση της ύφεσης προσέφερε στο τοπικό ακαθάριστο προϊόν μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, ενώ το αποτέλεσμα για το 2024 για τον τουρισμό ήταν μόλις 28,9 εκατομμύρια ευρώ από καταλύματα και εστίαση.
Αλήθεια τέταρτη είναι πως η πολυθρυλούμενη προσπάθεια μετατροπής της ΜΑΚΕΔΝΟΣ σε μια αμιγώς τουριστική δομή είναι μάλλον ακόμα μακριά. Μία σκέψη που σε πρώτη ανάγνωση είναι θετική, υστερεί στο κομμάτι της υλοποίησης και δεν δικαιώνει προς ώρας κανέναν. Το τελευταίο χωριό του Άη Βασίλη με το θεματικό πάρκο ενώ είχε σαν ιδέα αρκετές προοπτικές σαν αποτέλεσμα έχει μάλλον αρνητικό πρόσημο. Ωστόσο, αν παραμερίσουν εγωισμούς και αγκυλώσεις και οικοδομήσουν πάνω στα θετικά στοιχεία θα μπορούσαν τη φετινή χρονιά να δώσουν ένα αποτέλεσμα ικανό να το χαρούν επισκέπτες αλλά και Καστοριανοί.
Η τελευταία, αλλά όχι ασήμαντη αλήθεια, έχει να κάνει με το χαρτοφυλάκιο της Αντιδημαρχίας Τουρισμού. Από το 2019 έχει μετατραπεί σε ηλεκτρική καρέκλα ενώ πρόκειται για την Αντιδημαρχία με τις περισσότερες εναλλαγές προσώπων. Αποκορύφωμα, η ανάληψη των καθηκόντων του εν λόγω χαρτοφυλακίου από τον ίδιο το Δήμαρχο. Να το εκλάβουμε αυτό σαν ομολογία αποτυχίας; Μπορεί! Όμως και από τον ίδιο δεν έχουμε δει κάποια ουσιαστική διαφοροποίηση στην προσέγγιση του τουριστικού προϊόντος για την πόλη μας. Εξάλλου, εκπρόσωπος τουρισμού, στο σύνολο σχεδόν των δράσεων και των εκθέσεων, είναι ο κ. Ρήμος ο οποίος διετέλεσε Αντιδήμαρχος Τουρισμού πριν καρατομηθεί, μία κίνηση που δημιούργησε εύλογες απορίες καθώς ήταν μάλλον επιτυχημένος στο έργο του. Είναι αυτές οι τακτικές που μόνο ο ίδιος ο Δήμαρχος, ίσως και μερικοί του στενού του περιβάλλοντος, γνωρίζουν τις βαθύτερες αιτίες.
Σαν συμπέρασμα, αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι παρόλο που η Καστοριά έχει αυξανόμενο κύκλο εργασιών και ισχυρή προβολή, ως χειμερινός προορισμός, ο συνολικός όγκος τουρισμού φαίνεται περιορισμένος. Η πληρότητα είναι έντονα εποχική, με υψηλά ποσοστά μόνο κατά τις γιορτές. Η μέση πληρότητα σε όλο το έτος παραμένει χαμηλή, γεγονός που περιορίζει τη βιωσιμότητα του τουριστικού προϊόντος σε βάθος 12μηνου κύκλου.
Το άρθρο μου δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “ΟΔΟΣ”, στο φύλλο 1282, στις 24/7/2025.
